Een belangrijke conclusie in het advies is dat de prominente rol die het recht speelt in onze democratische rechtsstaat niet problematisch is. Zeker bij leefomgevingsthema’s, waar regelmatig belangen met elkaar botsen, is het recht van grote betekenis.
Bij het voorkomen van juridische geschillen over overheidsregels of de uitvoering daarvan draagt volgens de raad de politiek een grote verantwoordelijkheid – zeker waar het gaat om regels die voortkomen uit EU-wetten of uit internationale verdragen. Te vaak wordt gekozen voor een minimale implementatie met juridisering tot gevolg. Het kabinet herhaalt deze conclusie niet.
Ook de kwaliteit van wetgeving bij de departementen zou volgens de raad moeten verbeteren. De raad adviseert dan ook de juridische functie binnen de departementen te versterken, en een ‘Chief Legal Officer’ aan te stellen. Ook dit advies wordt niet overgenomen in de kabinetsreactie.
De raad adviseert vervolgens een betere toetsing van nationaal beleid voor de leefomgeving aan de Grondwet, Europese richtlijnen en internationale verdragen. De raad suggereert een Adviseur-Generaal toe te voegen aan de afdeling advisering van de Raad van State. Adviezen van de Afdeling zijn daarmee moeilijker ter zijde te leggen dan nu het geval lijkt te zijn. Het kabinet volgt de raad hierin niet, en geeft aan de AG niet nodig en niet noodzakelijk te vinden, en dat het aan de Afdeling zelf is om te bepalen hoe de toetsende taak wordt ingevuld.
Als laatste valt volgens de raad te overwegen om af te spreken dat burgers en belangenorganisaties tegen bepaalde categorieën van overheidsbesluiten slechts bij één rechterlijke instantie kunnen procederen. Dit is een van de manieren om te komen tot efficiëntere en snellere afhandeling van zaken. Deze aanbeveling wordt wel overgenomen door het kabinet. Er komt een onderzoek naar welke geschillen rond leefomgevingskwesties kunnen worden afgedaan door één rechtelijke instantie zonder hoger beroep.
Lees de kabinetsreactie op het advies ‘Met recht balanceren: juridisering in de leefomgeving’
Lees meer over het advies ‘Met recht balanceren: juridisering in de leefomgeving’
Bekijk de infographic met de aanbevelingen uit het advies
Voor meer informatie over het advies kunt u contact opnemen met Folmer de Haan, projectleider, f.w.dehaan@rli.nl of 06 46152496.