Besluitvorming belemmerd
Het maatschappelijke debat over duurzaamheid van energie uit biomassa spitst zich toe op biobrandstoffen. In Nederland is er tot dusver geen uitbreiding van het landbouwareaal voor grootschalige teelt van energiegewassen voor biobrandstoffen. De raad verwacht dat biobrandstoffen in de toekomst geen groot beslag op het landbouwareaal zullen doen. Toch heeft het biobrandstoffendebat zijn weerslag op de waardering van energietoepassingen van biomassa uit het Nederlandse landelijk gebied. Daar komt bij dat de wens om in Nederland een klassiek beeld van het landschap te behouden sterk is. Dit alles belemmert de besluitvorming over energietoepassingen van biomassa uit het Nederlandse landelijk gebied.
Duurzaamheid cruciaal
De raad is voorstander van dynamiek en ontwikkeling van de kwaliteit van het landelijk gebied. De raad meent dat, hoewel import voor Nederland de grootste bron voor biomassa is en blijft, ook biomassa uit het Nederlandse landelijk gebied potentie heeft. Een bijdrage aan de Nederlandse energiebehoefte afkomstig van biomassa van het Nederlandse landelijk gebied van ca. tien procent in 2030 is volgens de raad een ambitieus maar haalbaar streven en vormt een substantiële bijdrage. Duurzaamheid in brede zin is hiervoor een cruciale factor. Naast de duurzaamheidprincipes van de Commissie-Cramer, die in Nederland veelal in wetgeving zijn verankerd, zijn er aandachtspunten voor de Nederlandse situatie. Dat zijn de landschappelijke kwaliteit, veiligheid en logistiek en transport (ruimtelijke planning). Voor biomassa uit de natuur is het belangrijk dat de ecologische functies van de natuur niet worden geschaad.
Kansen
Een duurzame energievoorziening moet volgens de raad voorop staan. Het gaat niet om maximalisering van de inzet van biomassa, maar om een duurzame energiehuishouding. Daarbij spelen ook andere energiebronnen een rol, evenals energiebesparing. Voor een ingrijpende verandering is het belangrijk dat partijen initiatieven nemen en daarin gesteund worden door politiek en maatschappij met een gunstig innovatieklimaat. Dat geldt ook voor kleinschalige initiatieven. De kansen verschillen per regio. Voorbeelden zijn; warmte en gas op basis van mest en reststromen, innovatieve projecten rondom biobrandstoffen en projecten die niet alleen energie opleveren maar ook bijdragen aan natuur of waterzuivering.
Duurzaam Energie Netwerk
Om de mogelijkheden van energie uit biomassa uit het landelijk gebied verder te verkennen en te benutten adviseert de raad het ministerie van LNV en de provincies de oprichting van een actief Duurzaam Energie Netwerk (DEN) als opvolger van de Bio-Energie Realisatie Koepel (BERK) die in 2004-2005 functioneerde. Voor een goede leeromgeving adviseert de raad een nationaal praktijkplatform met regionale clusters voor de uitwisseling van kennis en ervaring.