Het probleem
De discussie over de bestuurlijke organisatie van de Waddenzee loopt al bijna veertig jaar. Het Waddengebied heeft een complexe bestuursstructuur: er zijn veel wetten en verdragen van toepassing, en er zijn veel overheden (ministeries, provincies en gemeenten) en andere organisaties (o.a. op het gebied van natuurbeheer, visserij, recreatie, enz.) betrokken bij de dagelijkse gang van zaken, met als gevolg een grote behoefte aan coördinatie en afstemming (horizontaal en verticaal). In het huidige beleid lopen strategiebepaling, beleidsvorming, bestuur, beheer, monitoring en handhaving dwars door elkaar. Bovendien zijn ze versnipperd over een groot aantal instanties die geen van allen doorzettingsmacht hebben, maar wel hindermacht.
Onderbouwing rapport Berenschot
De Raad heeft forse kritiek op het rapport van Bureau Berenschot. De onderbouwing van de adviezen ontbreekt of schiet tekort. Daarnaast lopen meningen, oordelen en feiten door elkaar heen. Los van de kwaliteit van het rapport stelt de Raad dat het daadwerkelijke bestuurlijke probleem wordt gecamoufleerd en niet opgelost. Belangrijke onderwerpen als het gemis aan een feitelijke natuurbeheerder voor de Waddenzee en het verminderen van de versnippering van toezicht en handhaving komen in het rapport niet eens aan de orde.
Voorgesteld model
In het rapport wordt alleen een poging gedaan om de bestuurlijke drukte, die de laatste jaren wederom fors is toegenomen, te verminderen. Het huidige bestuurlijke model, dat al jaren ter discussie staat, is als uitgangspunt genomen. Het probleem dat te veel bestuurders verantwoordelijk zijn voor kleine onderdelen van het Waddenzeebeleid, wordt echter niet opgelost. Het Regionaal College Wadden krijgt vrijwel alle taken toebedeeld, maar blijft alleen een overleg- en afstemmingsplatform zonder wettelijke bevoegdheden en zonder doorzettingsmacht. De Raad vindt het ook onbegrijpelijk dat Berenschot niet een goed en efficiënt beheer van het natuurgebied de Waddenzee als uitgangspunt heeft gekozen. Het rapport brengt ons eerder verder van een oplossing van het probleem van de bestuurlijke organisatie voor het Waddengebied dan dat het iets oplost. De Waddenzee wordt er zeker niet beter van.