De Adviesraad Gevaarlijke Stoffen heeft zich gebogen over de mogelijke consequenties van de Nota Ruimte voor het beleid op het terrein van de externe veiligheid en het veilig omgaan met gevaarlijke stoffen. Provincies en gemeenten worden met het thema gevaarlijke stoffen geconfronteerd in het kader van taken bij planvorming in ruimtelijke ordening (onder andere veiligheidszonering en vervoersvraagstukken), vergunningverlening, handhaving en rampenbestrijding. In al deze taken moet het thema gevaarlijke stoffen op consistente wijze worden behandeld. Een probleem daarbij is dat het thema gevaarlijke stoffen niet met één kennisgebied of in één beleidsterrein te omvatten is. De Adviesraad signaleert dat niet alle provincies en gemeenten over voldoende kennis en kunde op dit vlak beschikken.
De Adviesraad Gevaarlijke Stoffen heeft zich gebogen over de mogelijke consequenties van de Nota Ruimte voor het beleid op het terrein van de externe veiligheid en het veilig omgaan met gevaarlijke stoffen. Provincies en gemeenten worden met het thema gevaarlijke stoffen geconfronteerd in het kader van taken bij planvorming in ruimtelijke ordening (onder andere veiligheidszonering en vervoersvraagstukken), vergunningverlening, handhaving en rampenbestrijding. In al deze taken moet het thema gevaarlijke stoffen op consistente wijze worden behandeld. Een probleem daarbij is dat het thema gevaarlijke stoffen niet met één kennisgebied of in één beleidsterrein te omvatten is. De Adviesraad signaleert dat niet alle provincies en gemeenten over voldoende kennis en kunde op dit vlak beschikken.
Met de Nota Ruimte geeft het kabinet invulling aan beleid dat de kansen voor ruimtelijke ontwikkelingen (inclusief economische activiteiten) beter benut. Er is sprake van ruimtelijke en bestuurlijke verdichting, ingewikkelde regelgeving en toename van productie en van transport en internationale doorvoer van gevaarlijke stoffen.
Hierdoor worden de vraagstukken met betrekking tot veiligheid steeds complexer en stijgt de noodzaak tot afstemming tussen kennisgebieden. Dit vereist diepgaande kennis op velerlei terreinen. Het gevolg is een groeiende behoefte aan ontsluiting en bundeling van kennis over gevaarlijke stoffen, die aansluit bij de taken van de overheid in al haar geledingen. De decentralisatie van bevoegdheden – zoals omschreven in de Nota Ruimte – versterkt het spanningsveld op deze terreinen voor provincies en gemeenten, omdat de diverse kennisgebieden nu meer expliciet met elkaar in overeenstemming moeten worden gebracht.
Ook door anderen wordt geconstateerd dat er een noodzaak is voor het verbeteren van het niveau en de toegankelijkheid van kennis op dit terrein. Vanuit de rijksoverheid zijn initiatieven ondernomen voor verbeteringen, waaronder diverse acties naar aanleiding van de evaluatie van het BRZO’99 en het Actieprogramma ‘Versterking uitvoering en handhaving externe veiligheidsbeleid’. De Adviesraad mist daarbij evenwel een integrale visie op de problematiek en daarmee de samenhang tussen de initiatieven.
De Adviesraad heeft bij het opstellen van dit advies de planvorming in de ruimtelijke ordening, de vergunningverlening, de handhaving en de rampenbestrijding als startpunt gekozen. Hierbij zijn met name de beleidsterreinen van de Ministeries van VROM, BZK, EZ, SZW, VenW en VWS betrokken.
Basiskennis
De Adviesraad adviseert kwaliteitseisen te stellen aan de competenties – in termen van kennis, vaardigheden, ervaring en houding – van de betreffende functionarissen bij provincies en gemeenten. Dit stelt ook eisen aan periodieke training en bijscholing.
Daarnaast acht de Adviesraad het van belang dat er kwaliteitsborging in de procesgang plaatsvindt (bijvoorbeeld bij vergunningverlening).
Specialistische kennis
De Adviesraad ziet het implementeren van de Nota Ruimte – vanwege de decentralisatie van bevoegdheden – tevens als het moment voor de rijksoverheid om specifieke kennis te bundelen en beter toegankelijk te maken door een expertisecentrum gevaarlijke stoffen in te stellen. Zo kan men de kwaliteit van de besluitvorming ondersteunen. Aandacht wordt gevraagd voor een financiering die de beoogde samenwerking stimuleert.
Aandacht voor onderzoek
De Adviesraad acht onderzoek ten behoeve van het bevorderen van het veilig omgaan met gevaarlijke stoffen van belang. De ontwikkeling van kennis en kennisstroom zijn essentieel om in te kunnen spelen op (toekomstige) vraagstukken. De Adviesraad pleit voor een dynamisch kennisnetwerk waarin de relevante kennisinstituten deelnemen.
Dit netwerk is een stimulans voor vernieuwend multidisciplinair onderzoek.
Aldus worden mogelijkheden gecreëerd om het maatschappelijk rendement te verhogen en institutionele belemmeringen weg te nemen. De Adviesraad zal voortdurend aandacht besteden aan kennisstroom op zijn domein.