Ammoniak als koudemiddel

De Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen wordt beheerd door de Ministeries van BZK, SZW en VenW, onder leiding van het Ministerie van VROM. Het is een reeks van technische stofspecifieke documenten en achtergronddocumenten met rekenvoorschriften. De richtlijnen worden gebruikt bij vergunningverlening en handhaving. De Adviesraad Gevaarlijke Stoffen beoordeelde op verzoek van de regering het stofspecifieke deel uit de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen dat betrekking heeft op de toepassing van ammoniak als koudemiddel in koelinstallaties en warmtepompen: PGS 13.

Samenvatting

De Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen wordt beheerd door de Ministeries van BZK, SZW en VenW, onder leiding van het Ministerie van VROM. Het is een reeks van technische stofspecifieke documenten en achtergronddocumenten met rekenvoorschriften. De richtlijnen worden gebruikt bij vergunningverlening en handhaving. De Adviesraad Gevaarlijke Stoffen beoordeelde op verzoek van de regering het stofspecifieke deel uit de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen dat betrekking heeft op de toepassing van ammoniak als koudemiddel in koelinstallaties en warmtepompen: PGS 13.

De Raad toetste hoe de borging van de veiligheidsaspecten bij toepassing van ammoniak als koudemiddel conform PGS 13 zich verhoudt met de borging in de vigerende wet- en regelgeving, normen en standaarden. Daarbij onderscheidt de Raad drie aandachtsgebieden die van belang zijn voor de veiligheid. Het betreft de technische integriteit, de bedrijfsvoering en de ruimtelijke context.

Bij het beoordelen van PGS 13 is de Raad bijgestaan door deskundigen in de commissie en door een bredere vertegenwoordiging van deskundigen in de klankbordgroep. Daarmee is de deskundigheid vanuit bedrijven, kennisinstituten en overheid gemobiliseerd. De rol die de Adviesraad daarbij vervulde was die van een brug tussen beleid, praktijk en wetenschap.

De Raad concludeert dat PGS 13 in veiligheidskundig opzicht niet meer voldoet. Vrijwel alle voorschriften in PGS 13 betreffen aspecten die inmiddels zijn geregeld in wet- en regelgeving of in nationale en internationale normen. Dit gegeven leidt enerzijds tot een overlap die in de praktijk gemakkelijk tot tegenstrijdigheden en daardoor tot knelpunten in de handhaving kan leiden. Anderzijds ontbreken in PGS 13 belangrijke veiligheidsaspecten die wel in de wet- en regelgeving of in nationale en internationale normen zijn geregeld. Ook verwijst PGS 13 niet naar de voor veiligheid essentiƫle integrale benadering van systematische risicobeoordeling en veiligheidsbeheersing.

Op basis van de analyse uit dit advies beveelt de Raad aan om PGS 13 te vervangen door een document met het karakter van een overzichtsdocument.

De Raad adviseert in dit overzichtsdocument de relevante wet- en regelgeving, daaruit afgeleide normen, standaarden en praktijkrichtlijnen te noemen. Daarbij tekent de Raad aan dat het van belang is om een dergelijk overzichtsdocument regelmatig te actualiseren, zowel wat betreft wetgeving als wat betreft technische en wetenschappelijke inzichten die zijn vastgelegd in normen en standaarden. Tevens vraagt de Raad aandacht voor de consequenties voor documenten die een verwijzing bevatten naar PGS 13.

Genoemd overzichtsdocument kan worden gebruikt ten behoeve van vergunningverlening en handhaving. De voor veiligheid verantwoordelijken (eigenaren en beheerders van installaties en werkgevers) kunnen aan de hand van het overzichtsdocument zorgen dat voldaan wordt aan de eisen en invulling geven aan de technische en organisatorische maatregelen binnen de in het document gegeven randvoorwaarden die de overheid stelt. Hiermee kan bovendien de benodigde kennis over de effectiviteit van maatregelen worden gemobiliseerd.