Circulaire economie: van wens naar uitvoering

In dit advies verkent de raad hoe de overheid een transitie naar een circulaire economie kan ondersteunen.
symbolische handdruk om een afspraak rond te krijgen

Aanleiding

Nederland is sterk afhankelijk van de invoer van grondstoffen: meer dan tweederde komt uit het buitenland. De wereldwijde grondstofschaarste en de volatiele en stijgende grondstofprijzen maken onze economie kwetsbaar. Slimmer omgaan met grondstoffen biedt daarom kansen. Het kan voor Nederland leiden tot kostenbesparingen, innovatie en nieuwe verdienmogelijkheden. Op veel plaatsen in Nederland wordt hier al aan gewerkt: verschillende bedrijven werken volgens circulaire principes, zoals DSM, Desso en Van Houtum papier; provincies verkennen de thematiek in hun strategische beleidsvorming; en ook bij burgers is een omslag merkbaar, met een groeiend aantal lokale leen- en reparatiebedrijven, producthergebruik via kringloopwinkels en nieuwe vormen van dienstverlening, zoals de kledingbibliotheek en repaircafés. In de ogen van de raad is het voor Nederland de uitdaging om op deze aanzetten voort te bouwen en meer samenhang te creëren, zodat circulaire economie zich van experiment naar gemeengoed kan ontwikkelen.

Belangrijkste aanbevelingen

In het advies presenteert de raad een aantal aanbevelingen aan het Rijk en aan provincies, regio’s en gemeenten. Ook doet de raad een oproep om ook via het Nederlandse voorzitterschap van de EU, een circulaire economie Europees verder te ontwikkelen.

De kern van de aanbevelingen bestaat uit de aansporing aan het Rijk om een kabinetsbrede circulaire agenda op te stellen, deze te verbinden aan strategische doelen en concrete acties voor de verschillende departementen. Op deze manier wordt een gedeelde stip aan de horizon gekoppeld aan concrete uitvoeringsmaatregelen. De verschillende ministeries zouden daarbij, in goede samenhang maar uitgaand van ieders eigen kracht, specifieke maatregelen moeten nemen passend bij hun taakomschrijving. In het advies worden hier voorstellen voor gedaan, onder andere met een bedrijvenbeleid dat zich richt op kansrijke Nederlandse sectoren (binnen én tussen) en kansrijke (nieuwe) ketens, in een circulaire economie; voor een doordacht infrastructureel en logistiek rijksbeleid ter ondersteuning van veranderende vervoerstromen in Nederland; en een prominente plaats voor circulaire economie in de nieuwe Nationale Wetenschapsagenda.

Het uitgaan van de eigen krachten moet ook centraal staan in het beleid van de decentrale overheden. Daarbij zal een deel van de acties bestaan uit standaardmaatregelen die elke decentrale overheid zou moeten nemen: het scheiden en recyclen van afvalstromen zal bijvoorbeeld in elke gemeente goed georganiseerd moeten zijn. Een ander deel bestaat uit het voortbouwen op en versterken van de eigen krachten in de regio (bedrijvigheid, specifieke stromen et cetera). Deze maken dat regio’s zich van elkaar onderscheiden, met elk een specifieke mix van zelfvoorzienendheid, deeleconomie, streven naar een afvalloze regio en uitwisseling van reststromen tussen bedrijven (industriële symbiose). Hierop zullen regio’s een strategie moeten ontwikkelen. Op alle schaalniveaus speelt tot slot de voorbeeldfunctie van overheden een essentiële rol, bijvoorbeeld door inkoop- en aanbestedingsbeleid op basis van circulaire uitgangspunten.  

Publicatiedatum

Het advies ‘Circulaire economie: van wens naar uitvoering’ is op 18 juni 2015 aangeboden aan minister Kamp van Economische Zaken en staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu.

Vlnr: minister Kamp (EZ), staatssecretaris Mansveld (IenM), Henry Meijdam, voorzitter Rli en Marike van Lier Lels, voorzitter Rli-raadscommissie
Foto: Inge van Mill

Lees de reactie van staatssecretaris Mansveld (IenM) bij het in ontvangst nemen van het advies

Overhandiging advies ‘Circulaire economie: van wens naar uitvoering’ op 17 november 2015 aan Prins Carlos de Bourbon de Parme als input voor de visie Nederland Circulaire Hotspot

Op dinsdagmiddag 17 november vond de uitreiking plaats van ‘Beste circulaire icoonproject 2015’ in de Van Nelle Fabriek in Rotterdam. De Rli lichtte op deze bijeenkomst zijn advies ‘Circulaire economie: van wens naar uitvoering’ toe. Marjolein Demmers, overhandigde het advies aan Prins Carlos de Bourbon de Parme als input voor de visie Nederland Circulaire Hotspot.

Hoorzitting 'Making the circular economy happen' op 28 januari 2016

De European Economic Social Committee (EESC) heeft op 28 januari 2016 een hoorzitting ‘Making the circular economy happen’ gehouden. Er werd reactie gevraagd op het circulaire economie pakket dat door de Europese Commissie op 2 december 2015 is gepresenteerd. De EESC zal deze reacties als input gebruiken voor de eigen reactie op het Europese circulaire economiepakket. Via collega-adviesraden (EEAC) is de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur gevraagd om een reactie te geven. Het Rli-advies ‘Circulaire economie: van wens naar uitvoering’ (juni 2015) geeft een systematiek voor alle bestuurlijke niveaus. Vanuit deze systematiek heeft de raad een reactie op het Europese circulaire economie pakket geschreven.

Lees hier de schriftelijke input aan de EESC ‘Making the circular economy happen’ (pdf 140Kb)

Meer informatie

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Nicole van Buren, projectleider, e-mail: nicole.van.buren@rli.nl