Nationale Omgevingsvisie

Met welke governance en sturing komen de prioriteiten van het kabinet binnen bereik?
foto: Spiegelwaal, Nijmegen, voorbeeld van complexe regionale opgaven: verstedelijking, waterveiligheid, infrastructuur en kwaliteit landschap; fotograaf: © Thea van den Heuvel /DAPh

Aanleiding en adviesvraag

De minister van BZK heeft de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) gevraagd te adviseren over de Nationale Omgevingsvisie (NOVI). Concreet vraagt de minister de raad hoe de “hoofdlijnen van governance en sturing, al dan niet aangepast, effectief ingezet kunnen worden voor het realiseren van de inhoudelijke prioriteiten van het kabinet”.

Aanleiding voor de adviesvraag is het voornemen om begin 2019 een ontwerp-NOVI aan de Tweede Kamer aan te bieden. Als tussenstap is op 5 oktober het Kabinetsperspectief NOVI uitgebracht.

De NOVI is een nieuw beleidsinstrument dat is geïntroduceerd in het vernieuwde stelsel van het omgevingsrecht.

Toelichting en uitgangspunten

De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) is hét instrument van het kabinet om te sturen op de kwaliteit van de leefomgeving. Een samenhangende aanpak van de grote opgaven waar Nederland voor staat is essentieel. De Rli is bezorgd dat deze samenhang onvoldoende uit de verf komt, zowel bij de voorbereiding van de NOVI als bij de uitvoering daarvan. Departementale verkokering en onvoldoende gezamenlijk optrekken van het Rijk en andere overheden zijn daarvan belangrijke oorzaken. De raad beschouwt de door hem bepleite samenhangende aanpak – kernpunt van het recent ingrijpend vernieuwde omgevingsrecht – als een lakmoesproef voor het nieuwe omgevingsbeleid, en daarmee als een belangrijke opdracht voor het kabinet. Directe politieke aansturing van de totstandkoming van de NOVI is volgens de raad daarvoor essentieel. Dat is een van de aanbevelingen die de raad doet in zijn recente advies ‘Nationale Omgevingsvisie: lakmoesproef voor het omgevingsbeleid’.

Aanbevelingen

In zijn advies geeft de raad acht aanbevelingen gericht op de inhoud van de NOVI, op het proces van de totstandkoming van de NOVI en, na vaststelling, op het werken met de NOVI. Enkele aanbevelingen uit het advies:

  1. Zorg dat de NOVI een inspirerende en robuuste visie op de toekomst van Nederland biedt, die overheden, bedrijven, maatschappelijke partijen en burgers in staat stelt toekomstbestendige beslissingen te nemen. Breng deze visie als concept zo snel mogelijk in discussie, zodat deze kan rijpen en kan worden verrijkt in het politiek-maatschappelijke debat.
  2. Meer politieke aansturing door het kabinet en interbestuurlijke samenwerking zijn onmisbaar om tot afstemming en integratie van beleidsdossiers te komen.
  3. De keuze voor een gebiedsgerichte benadering en actieve betrokkenheid van het Rijk bij regionale ontwikkeling, impliceert een regio-indeling (in circa dertig regio’s) met een beleidsmatige aanwezigheid van het Rijk in deze regio’s.

Datum van publicatie

Op 20 november 2018 is het advies ‘Nationale Omgevingsvisie: lakmoesproef voor het omgevingsbeleid’ aangeboden aan minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Informatie of reactie

Voor meer informatie over het advies kunt u contact opnemen met Tim Zwanikken, projectleider, tim.zwanikken@rli.nl, telefoon: 06 52874404.