De raden zien dat het rijksbeleid gevangen zit in het bestaande systeem van fossiele belangen, technologieën, infrastructuur en instituties, wetten en regels. De raden geven aanbevelingen voor vijf noodzakelijk te bewandelen wegen die belemmeringen van het bestaande systeem wegnemen en de transitie naar een duurzame energiehuishouding versnellen:
- Ontwikkel een langetermijnvisie, met wettelijk vastgelegde doelen voor na 2020, op de verduurzaming van de energievoorziening;
- Stel ook een langetermijnvisie op voor de fossiele energiesector en de energie-intensieve bedrijven naar een duurzame energiehuishouding in 2050, in de vorm van een charter tussen overheid, bedrijven en maatschappelijke organisaties;
- Hanteer een breder ‘frame’ voor de energietransitie. Een andere manier van kijken naar nut en noodzaak is nodig, gebaseerd op wetenschappelijke kennis en bedrijfseconomische belangen;
- Stimuleer markten voor de toepassing van innovatieve duurzame energietechnologie;
- Neem juridische en institutionele barrières voor energietransitie weg. Stimuleer energietransitie met financiële interventies en fiscaliteit.
Versnelling van de energietransitie biedt kansen voor nieuwe bedrijvigheid, werkgelegenheid en hogere toegevoegde waarde en verkleint de economische risico’s die kunnen bestaan uit achterblijvende export en een hogere (fossiele) energierekening. Met een doelbewust transitiebeleid kan de huidige maatschappelijke dynamiek benut worden, bestaande uit vele lokale en regionale initiatieven gericht op energiebesparing en de opwekking van hernieuwbare energie. Versnelling is ook nodig omdat Nederland zijn internationale afspraken moet nakomen over vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. De raden verwachten dat Europese afspraken voor 2050 zullen uitmonden in veel stringentere doelstellingen voor Nederland dan nu voor 2020 het geval is. Als de rijksoverheid de transitie daadkrachtig versnelt, zullen naar de mening van de raden de veel scherpere reductiedoelstellingen voor 2050 gemakkelijker bereikt worden.
Noot voor de redactie
Het advies over energietransitie ‘Remmen los’ is vanaf 19 oktober 2011 beschikbaar via de website www.rli.nl. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met erik.schmieman@rli.nl, projectleider, telefoon: 06 15369337 of miep.eisner@rli.nl, communicatieadviseur, telefoon: 06 15369339.
Algemene informatie
De Raad voor het Landelijk Gebied, de Raad voor Verkeer en Waterstaat en de VROM-raad zijn de strategische adviesraden voor regering en parlement op het gebied van de fysieke leefomgeving. De raden worden ondersteund door het secretariaat raden voor de leefomgeving en infrastructuur (RLI), Postbus 90653, 2509 LR, Den Haag, 070 4562070, www.rli.nl